VAPZ of IPT: welke pensioenoplossing kies je best als zelfstandige bedrijfsleider?

Als zelfstandige bouw je je pensioen grotendeels zelf op. De wettelijke uitkering ligt vaak beduidend lager dan die van werknemers, waardoor aanvullende pensioenopbouw essentieel is. Binnen de tweede pijler zijn vooral twee instrumenten relevant: het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) en de Individuele Pensioentoezegging (IPT). Hoewel ze op hetzelfde doel mikken, verschillen ze sterk in opbouw, fiscaliteit en eindbelasting. Hieronder vind je een duidelijk overzicht, zodat je gemakkelijker de juiste keuze kunt maken.

Wat is een VAPZ?

Een VAPZ laat zelfstandigen toe om op een fiscaal voordelige manier pensioen te sparen. Je stort elk jaar een premie binnen een wettelijk maximum, gebaseerd op je beroepsinkomen:

  • 8,17% voor een VAPZ
  • 9,4% voor een Sociaal VAPZ

Voordelen van een VAPZ:

  • Aftrek in de personenbelasting in de hoogste schijf
  • Verlaging van de sociale bijdragen
  • Eenvoudige administratie

Eindbelasting bij VAPZ:

  • 3,55% RIZIV-bijdrage
  • 0–2% solidariteitsbijdrage
  • Fictieve rente: 5% van het kapitaal gedurende 10 jaar belast aan het marginaal tarief (80% bij pensioen op 65 jaar)

Welke VAPZ-formule kies je het best?

De productkeuze heeft geen invloed op de eindbelasting, maar wel op het rendement.

  1. VAPZ met 0% gegarandeerde rente
    De opbrengst komt volledig uit de winstdeelname.
    Die winstdeelname wordt niet extra belast, wat het netto rendement verhoogt.
  2. Hybride VAPZ (tak 21 + tak 23)
    Bij een looptijd van minstens 10 tot 15 jaar. Je combineert zekerheid met rendementspotentieel. Schommelingen worden op lange termijn goed opgevangen.

Gewoon of sociaal VAPZ?

Meestal kies je een gewoon VAPZ. Een sociaal VAPZ is vooral interessant bij medische voorgeschiedenis, omdat het solidariteitsluik vaak een aanvullende verzekering gewaarborgd inkomen bevat.

Wat is een IPT?

Een IPT is een pensioenopbouw via de vennootschap. De onderneming betaalt de premies ten laste van de vennootschap. De premies worden berekend op door de zogenoemde 80%-regel.

Voordelen van een IPT:

  • Veel hogere premieruimte
  • Vrijheid in beleggingskeuze

Eindbelasting bij IPT:

  • 10% belasting bij wettelijke pensioenleeftijd of 45 jaar loopbaan
  • Maximaal 16,5% bij vroeger stoppen
  • 3,55% RIZIV + 0–2% solidariteit

Rendement: VAPZ vs IPT

  • Historisch rendement aandelen: ±9%
  • Voorzichtige projectie: 7% (bij voorkeur in ETF’s of degelijke aandelenfondsen)
  • Rendement Tak 21:  2.8% (±1% winstdeelname)

Resultaten

  • Netto rendement VAPZ: ±80.14%
  • Netto rendement IPT: ±84.4%

IPT blijft meestal superieur door het effect van samengestelde interest van de onderliggende beleggingen, zelfs met 4,4% premietaks en instapkosten. Nadeel is soms de complexiteit ervan en de administratieve opvolging.

Wanneer is een combinatie VAPZ/IPT interessant?

Voor bedrijfsleiders in de laatste 10–15 jaar van hun loopbaan, omdat een VAPZ:

  • het brutoloon fiscaal neutraal kan verhogen
  • extra IPT-ruimte kan creëren binnen de 80%-regel

 

Slotconclusie

  • Zonder vennootschap: VAPZ.
  • Met vennootschap: IPT meestal beter.
  • Combinatie: nuttig voor optimalisatie in de laatste jaren.
  • Kijk vooral naar het netto eindkapitaal, niet alleen naar het onmiddellijke fiscale voordeel.

Wil je weten wat voor jou de beste aanpak is?

Bij Zekerhuis helpen we je om een goede pensioenstrategie uit te tekenen, gebaseerd op jouw situatie en doelen. We tonen je welke impact je keuzes hebben, vandaag en op de lange termijn. Ons voornaamste advies is om kritisch te kijken naar de belastingdruk bij pensionering, en niet enkel naar het huidige.

Plan een vrijblijvend gesprek in. We bekijken samen hoe je vandaag al kan bouwen aan financiële gemoedsrust voor morgen.

Plan een vrijblijvend gesprek